ΑΜΠΕΛΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

(Τ’ αμπέλι θέλει αμπελουργό και το καράβι ναύτες)

Εδώ και αιώνες, αμπέλι και άνθρωπος είναι δεμένοι με μια σχέση, που όσον αφορά τουλάχιστον την παραγωγή κρασιού είναι αλληλένδετη. Σε συνδυασμό με τις ποικιλίες αμπέλου, το έδαφος και το κλίμα μιας περιοχής, αυτό δηλαδή που λέμε οικοσύστημα (αμπελοτόπι), ο ανθρώπινος παράγοντας παίζει τόσο καθοριστικό ρόλο, που πολλοί τον εντάσσουν –μαζί με τις μεθόδους και τις τεχνικές που χρησιμοποιεί– μέσα σε αυτό. Τον θεωρούν μέρος του οικοσυστήματος.

Σε κάθε περίπτωση, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί πως το κρασί είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού δύο στοιχείων, του οικοσυστήματος και του ανθρώπου. Υπάρχουν βέβαια ορισμένα χαρακτηριστικά του οικοσυστήματος τα οποία ο άνθρωπος δεν μπορεί να αλλάξει, τουλάχιστον από ένα ορισμένο επίπεδο και πέρα. Αυτά είναι τα εδαφολογικά (φυσική σύσταση εδάφους), τα τοπογραφικά (κλίση, έκθεση, υψόμετρο) και τα κλιματικά (θερμοκρασία, ηλιοφάνεια και βροχοπτώσεις).

Ωστόσο, η σχέση αμπελιού και ανθρώπου είναι δυναμική και εξελίξιμη. Ο αμπελουργός μπορεί να βελτιώσει το έδαφος με ποικίλες καλλιεργητικές τεχνικές, φυσικές (π.χ. όργωμα) και χημικές (π.χ. βαθιά και ετήσια λίπανση). Μπορεί να επιλέξει το υποκείμενο και την ποικιλία αμπέλου, την πυκνότητα φύτευσης και τη διαμόρφωση, έτσι ώστε να είναι κατάλληλα προσαρμοσμένα στο περιβάλλον. Μπορεί να επέμβει ακόμα και σε αυτήν τη ζωή του αμπελιού του, με ειδικές καλλιεργητικές τεχνικές και φροντίδες: με τις απαραίτητες λιπάνσεις και τα οργώματα, με τα κλαδέματα, τα κορφολογήματα και τα αραιώματα, με την προστασία από ασθένειες και ζιζάνια.

Το φάσμα των καλλιεργητικών τεχνικών που βοηθούν στην πραγμάτωση του επιθυμητού αποτελέσματος είναι πλατύ και η αγάπη, η φροντίδα και ο σεβασμός που ο άνθρωπος περιβάλλει το αμπέλι του μεταδίδονται στους απογόνους του και περνούν από γενιά σε γενιά. Έτσι, η σχέση αμπελιού και ανθρώπου διατηρείται ζωντανή και δίνει ετησίως τη σκυτάλη στους οινοποιούς, που μέσω των μεθόδων της οινοποίησης μετουσιώνουν το σταφύλι σε κρασί.