ΘΕΡΙΝΑ ΚΛΑΔΕΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΚΑΜΠΟ ΤΗΣ ΑΝΕΜΩΤΙΑΣ

Είναι οι επεμβάσεις που γίνονται κατά τη διάρκεια της βλαστικής περιόδου. Με τα θερινά κλαδέματα επιδιώκουμε την διόρθωση σφαλμάτων που έγιναν κατά το χειμερινό κλάδεμα και την βελτίωση των συνθηκών καλλιέργειας με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής.

Τα Θερινά κλαδέματα είναι:

1. Το βλαστολόγημα,
2. Το κορυφολόγημα,
3. Το ξεφύλλισμα

ΒΛΑΣΤΟΛΟΓΗΜΑ
Το βλαστολόγημα αφορά στην αφαίρεση διογκωμένων οφθαλμών,ή βλαστών στα πρώτα στάδια ανάπτυξής τους. Συνήθως οι αφαιρούμενοι βλαστοί είναι άγονοι και δεν είναι χρήσιμοι για τη διαμόρφωση του κλήματος και το επόμενο χειμερινό κλάδεμα. Είναι όμως δυνατόν να γίνει αφαίρεση γονίμων βλαστών που είναι κακοσχηματισμένοι η που η θέση τους είναι τέτοια ώστε να παρεμποδίζουν την ανάπτυξη άλλων βλαστών.

Το βλαστολόγημα έχει σκοπό να προσαρμόσει τη βλάστηση στις συνθήκες του περιβάλλοντος και στην εφαρμοζόμενη καλλιεργητική τεχνική. Επίσης έχει σκοπό να συμπληρώσει το προηγούμενο χειμερινό κλάδεμα και να προετοιμάσει το επόμενο.

Η έγκαιρη και σωστή εφαρμογή του συμβάλλει στην καλύτερη διατροφή των βλαστών που απομένουν καθώς και των σταφυλών που αυτοί φέρουν. Επειδή όμως αυτό στοχεύει στην εξοικονόμηση υγρασίας και θρεπτικών στοιχείων στο κλήμα, πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν νωρίτερα όχι όμως πριν ξεχωρίσουν οι ταξιανθίες (όταν οι βλαστοί έχουν τουλάχιστον 5 φύλλα και μήκος από 10-15 cm έως 30-35 cm δηλαδή κατά την περίοδο Απριλίου με μέσα Μαΐου και γενικά πριν την άνθηση).΄Έτσι και τα φύλλα των βλαστών που αφαιρούνται δεν έχουν συμπληρώσει την ανάπτυξή τους και φωτοσυνθέτουν ελάχιστα ή καθόλου, δηλαδή πρόκειται για παράσιτα του κλήματος των οποίων η αφαίρεση θα ωφελήσει τους βλαστούς που απομένουν. Εάν η πραγματοποίηση του βλαστολογήματος καθυστερήσει, τότε αφαιρούνται φύλλα ικανά να φωτοσυνθέτουν, για τα οποία το κλήμα κατανάλωσε προϊόντα φωτοσυνθέσεως, νερό και ανόργανα στοιχεία δηλαδή θα γίνει ζημιά στο κλήμα.
Ανάλογα με τη θέση των βλαστών που πρόκειται να αφαιρεθούν, διακρίνεται σε βλαστολόγημα τον κορμού, των βραχιόνων και των καρποφόρων μονάδων.
Το βλαστολόγημα αρχίζει με αφαίρεση των βλαστών από τον κορμό δηλαδή λαίμαργων που βγαίνουν είτε από το υποκείμενο, είτε από το εμβόλιο. Στη συνέχεια γίνεται αφαίρεση αυτών που βγαίνουν κοντά στους βραχίονες και οι οποίοι δε θα μας χρησιμεύσουν στο χειμερινό κλάδεμα, των κακοσχηματισμένων και αραίωμα των διπλών ή τριπλών (προέρχονται από τη βλάστηση δύο ή τριών αξόνων του οφθαλμού) μετά την εμφάνιση των βοτρύων. Βέβαια, κατά το βλαστολόγημα στους βραχίονες και τις καρποφόρες μονάδες δεν αφαιρούνται όλοι οι βλαστοί που δεν έχουν σταφύλι διατηρούνται μερικοί για να βοηθήσουν με το φύλλωμά τους στην αύξηση της φωτοσυνθετικής ικανότητας του κλήματος.

Στις ζωηρές ποικιλίες το βλαστολόγημα μπορεί να προκαλέσει ανθόρροια. Στην περίπτωση αυτή είναι καλύτερα να αυξηθεί το φορτίο κατά το χειμερινό κλάδεμα και να ακολουθήσει ένα ελαφρό βλαστολόγημα. Τα μικρά φυτά δεν τα βλαστολογούμε αυστηρά με σκοπό τον όσο το δυνατόν λιγότερο περιορισμό της φυλλικής επιφάνειας. Επίσης σε περιοχές που επικρατούν ισχυροί άνεμοι δεν αφαιρούμε τους βλαστούς από τους βραχίονες γιατί μπορεί να χρειαστούν στο επόμενο κλάδεμα.

Στην πράξη, στα άγονα και ξηρά εδάφη των αμπελουργικών περιοχών, που στις κριτικές για την άμπελο περιόδους υπάρχει πρόβλημα ακόμα και επιβίωσης των κλημάτων είναι ιδιαίτερα επιβεβλημένο το έγκαιρο και σωστό βλαστολόγημα για εξοικονόμηση υγρασίας και προσαρμογή των κλημάτων στις εξαιρετικά δύσκολες αυτές συνθήκες. Επίσης στα γόνιμα και αρδευόμενα εδάφη και στις ζωηρές ποικιλίες όπως Ραζακί, Σουλτανίνα, Σοβινιόν, Σιδηρίτη, Φράουλα κόκκινη κλπ., χρειάζονται πολλές φορές περισσότερα τον ενός βλαστολογήματα.
Με το έγκαιρο και σωστό βλαστολόγημα επιτυγχάνεται:
– οικονομία νερού και θρεπτικών στοιχείων
– καλύτερη ανάπτυξη των βλαστών που απομένουν
– γρηγορότερη και καλύτερη διαμόρφωση των κλημάτων αποτελεί απαραίτητη προπαρασκευαστική εργασία, η οποία ενώ δεν κοστίζει σχεδόν τίποτα, προσφέρει πάρα πολλά και οι αμπελουργοί την ονομάζουν «καλή δουλειά»
– διευκόλυνση τον επόμενου χειμερινού κλαδέματος
– καλύτερος αερισμός και φωτισμός των βλαστών που απομένουν
– έμμεση αντιμετώπιση του περονόσπορου με την πρόληψη της πρώτης προσβολής που είναι ιδιαίτερα επιζήμια στις τρυφερές ταξιανθίες και τα νεαρά φύλλα, καθώς και την ελάττωσή τον στις επόμενες προσβολές
– καθυστέρηση του γηρασμού των κλημάτων γιατί δημιουργούν πληγές (βασική αιτία γηρασμού).

Το βλαστολόγημα γίνεται με το χέρι. Ο εργάτης που το πραγματοποιεί πρέπει να γνωρίζει κλάδεμα, να σκέπτεται το παρόν και το μέλλον του κάθε κλήματος.

Έτσι επιλέγει τους βλαστούς που θα αφαιρέσει και κρατάει αυτούς που θα χρειαστούν για αντικατάσταση βραχιόνων και καρποφόρων μονάδων, καθώς και αυτούς που είναι κατάλληλοι για κάλυψη κενών στο σχήμα, ανεξάρτητα αν φέρουν ή όχι σταφύλια.

ΚΟΡΥΦΟΛΟΓΗΜΑ
Το κορυφολόγημα είναι η αφαίρεση των λεπτών κορυφών των καρποφόρων κλιματίδων, οι οποίες εξέχουν. Στην πραγματικότητα όμως η αφαίρεση γίνεται για να δώσουμε τα πολύτιμα θρεπτικά υγρά που καταναλώνουν οι κορυφές, στους καρπούς και στην φυλλική επιφάνεια που τα χρειάζονται περισσότερο.

Σε κάθε περίπτωση η αφαίρεση πρέπει να γίνεται μετά από μελέτη του κάθε πρέμνου ξεχωριστά για την δυναμικότητά του και οπωσδήποτε πάντα διατηρώντας πέντε (5) καλά σχηματισμένα και υγιή φύλλα ΜΕΤΑ το τελευταίο τσαμπί.

Θέλουμε και επιδιώκουμε την σωστή κατανομή των θρεπτικών υγρών, παράλληλα με την αναγκαία ποσότητα φυλλικής επιφάνειας που θα λειτουργήσει ως βιοχημικό εργαστήρι παραγωγής θρεπτικών ουσιών για το αμπέλι. Η εργασίες για το κορφολόγημα ξεκινούν με την έναρξη ή πολύ λίγο πριν, της άνθησης και για ορισμένες οινοποιήσιμες ποικιλίες το σωστό κορφολόγημα είναι παράγοντας καλής καρπόδεσης.

ΞΕΦΥΛΛΙΣΜΑ
Το ξεφύλισμα γίνεται για τους ίδιους περίπου λόγους με το κορυφολόγημα. Αφαιρούμε τα μικρά, κακοσχηματισμένα φύλλα ιδιαίτερα αυτά που φύονται κάτω από το πρώτο τσαμπί της κάθε καρποφόρου κλιματίδας. Πάντα αφήνουμε τα μεγάλα, υγιή και καλοσχηματισμένα φύλλα που χρειάζεται το φυτό για την φωτοσύνθεση και προστασία από τα ηλιακά εγκαύματα και τους δυνατούς ανέμους.
Ένα σωστό και μελετημένο ξεφύλλισμα, βοηθάει στην ανάπτυξη του φυτού, στην καρποφορία και στην αποφυγή ανθόρροιας αλλά και μας δίνει και μια «καθαρή εικόνα» των τσαμπιών για καλή φυτοπροστασία.

ΚΡΑΣΙΑ ΧΩΡΙΣ ΘΕΙΩΔΕΣ? ΤΙ ΕΦΑΡΜΟΖΟΥΝ ΟΙ ΑΝΕΜΩΤΙΣΙΟΙ ΟΙΝΟΠΑΡΑΓΩΓΟΙ?

Παρόλο που το θειώδες (SO2) είναι δυνατό να αποφευχθεί σε πολλά στάδια της οινοποίησης, η παραγωγή κρασιών χωρίς θειώδες (SO2) δημιουργεί συχνά μεγάλα προβλήματα (το θειώδες είναι άλλωστε απαραίτητο και χρησιμοποιείται και σε πλήθος άλλων συσκευασμένων τροφίμων και ποτών). Ακόμα δε και σε χαμηλά επίπεδα συμβάλλει σημαντικά στην εγγυημένη μακροβιότητα του κρασιού, ανάλογα βέβαια με την ποιότητα, τον τύπο και το στυλ του.

Σύμφωνα με τα λεγόμενα Ελλήνων οινολόγων, η χρήση θειώδους στα ελληνικά κρασιά έχει μειωθεί κατά πολύ τα τελευταία χρόνια. Οι δε Ανεμωτίσιοι οινοπαραγωγοί που ακολουθούν εναλλακτικές πρακτικές προσπαθούν να μειώσουν όσο είναι δυνατό τις παρεμβάσεις με διοξείδιο του θείου και είναι πολλοί αυτοί που διακινδυνεύουν την παραγωγή κρασιών χωρίς θειώδες.

Μια γνωστή πάντως τεχνική, που εφαρμόζεται τελευταία και στην Ανεμώτια αφορά την αύξηση του οξειδωτικού δυναμικού του γλεύκους, οξυγονώνοντάς το διαρκώς, έτσι ώστε να εθιστεί στην παρουσία οξυγόνου, πριν καν γίνει κρασί. Στη συνέχεια, οι επεμβάσεις με θειώδες (SO2) είναι ελάχιστες, σχεδόν αποκλειστικά για την αντιβακτηριακή προστασία της αλκοόλης. Με ανάλογο σκοπό, άλλοι κρατούν αρκετή ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα (CO2) εγκλωβισμένη στις δεξαμενές, στα βαρέλια, αλλά και στο κρασί, το οποίο αφαιρούν λίγο πριν από την εμφιάλωση.

Όσον αφορά πάντως την ανθρώπινη φυσιολογία, υπάρχουν άτομα με δυσανεξία στο θειώδες, είναι γνωστές στην ιατρική κοινότητα οι αρνητικές επιδράσεις του στην βιταμίνη Β1, ενώ το θειώδες εικάζεται ότι καταστέλλει τη δράση των υπατικών ενζύμων, που μεταβολίζουν το αλκοόλ. Εκτός αυτών, εμπειρίες έχουν δείξει πως τα κρασιά χωρίς θειώδες ή με λιγότερο είναι πιο εύπεπτα και ευφραντικά και δίνουν την αίσθηση ότι ένας άνεμος ελευθερίας και ζωντάνιας διαπερνά το ποτήρι.