«ΚΑΝΟΝΕΣ» ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ – ΦΑΓΗΤΟΥ

Το ζητούμενο, συνδυάζοντας κρασί και φαγητό, είναι η γευστική ισορροπία, η δημιουργία δηλαδή ενός γευστικού συνόλου, στο οποίο τα δύο στοιχεία (κρασί και φαγητό) αλληλοσυμπληρώνονται.

Οι σχετικοί «κανόνες» συνδυασμού κρασιού-φαγητού αποτελούν εμπειροτεχνικό αποτέλεσμα μακράς παρατήρησης και πειραματισμών, αλλά και επιστημονικής συμβολής και είναι πολλοί.

Σε πολύ γενικές γραμμές, η γευστική αρμονία βασίζεται κυρίως στην ομοιότητα των γευστικών χαρακτήρων του εδέσματος και του κρασιού που το συνοδεύει (χωρίς να αποκλείεται η αντίθεση), με κύρια σημεία τα εξής:

• Χρωματική ομοιότητα: Τα λευκά κρασιά ταιριάζουν καλύτερα με τα λευκά κρέατα (π.χ. πουλερικά), με τα ψάρια και τις λευκές σάλτσες. Τα ερυθρά κρασιά αντίστοιχα, προδιαθέτουν για κόκκινο κρέας και σκουρόχρωμες σάλτσες.

• Αρωματική ομοιότητα: Οι παρόμοιες μυρωδιές φαγητού και κρασιού συνδυάζονται καλύτερα, π.χ. ένα λευκό κρασί με έντονο φρουτώδες άρωμα κι ένα φαγητό που στη συνταγή του περιέχονται αχλάδια, ροδάκινα ή μήλα, καπνιστός σολομός ή τυρί μετσοβόνε με ένα λευκό κρασί που έχει περάσει από βαρέλι και έχει αποκτήσει καπνιστά αρώματα, πιάτα με κυνήγι και πυκνές σάλτσες, με κόκκινα κρασιά, που η παλαίωση τα έχει προικίσει με πολύπλοκα αρώματα.

• Ομοιότητα γευστικής έντασης: Τα πιάτα με γλυκές γεύσεις αναζητούν συνοδό σε κάποιο ελαφρύ κρασί με χαμηλή οξύτητα. Αντίθετα, αν το κρασί έχει τονισμένη οξύτητα θα πάει καλύτερα με ένα λεμονάτο φαγητό ή και με κάποιο αρκετά λιπαρό (στην περίπτωση των γλυκών –φαγητών ή επιδόρπιων– απαιτούνται γλυκύτερα κρασιά).

Είναι πάντως αλήθεια πως σύμφωνα με τους «κανόνες» συνδυασμού κρασιού-φαγητού, παράλληλα με τη συμφωνία, καλό είναι να λαμβάνεται υπόψη και ο παράγοντας της αντίθεσης, ανάμεσα στα επικρατέστερα γευστικά χαρακτηριστικά του κρασιού και των εδεσμάτων, ως εξής:

• Τα όξινα ή και τα αλμυρά φαγητά απαιτούν κρασιά με υψηλή οξύτητα.

• Τα λιπαρά φαγητά απαιτούν κρασιά με οξύτητα ή ταννίνες.

• Τα φαγητά με πρωτεΐνες απαιτούν κρασιά με ταννίνες.

• Τα καυτερά φαγητά απαιτούν κρασιά με χαμηλό αλκοόλ.

Εν κατακλείδι, πάντα υπάρχουν περιθώρια για νέους «κανόνες» συνδυασμού κρασιού-φαγητού και γενικότερα, για ταίριασμα εδεσμάτων και κρασιών, ανάλογα με τη φαντασία, την τόλμη και τις προτιμήσεις του καθενός. Καλό είναι όμως να αποφεύγονται οι γνωστές κακοτοπιές: Οι πρώτες ύλες που για ευνόητους λόγους ονομάζονται «wine killers» και «σκεπάζουν» κάθε κρασί ή το κάνουν γευστικά δυσάρεστο (π.χ. ξίδι, τουρσιά, παστά, υπερβολικά πολύ λεμόνι, σπαράγγια, ζωμοί κ.ά.).

ΕΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΛΛΟΓΟ ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΩΝ ΑΝΕΜΩΤΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΣΧΑ

Ευχόμαστε σε όλους τους συγχωριανούς μας αυτό το Πάσχα η Ανάσταση του Κυρίου να φέρει τη λύτρωση στις ψυχές όλων μας! Το Φως της Ανάστασης να χαρίσει ελπίδα, αισιοδοξία, αδελφοσύνη, και δύναμη! Καλό Πάσχα και καλή Ανάσταση!

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΩΝ ΑΝΑΜΩΤΙΑΣ

ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΓΛΥΚΩΝ ΟΙΝΩΝ

Οι γλυκείς οίνοι παράγονται με ειδικές οινοποιήσεις. Με την οινοποίηση γλυκών οίνων επιδιώκεται η παραμονή αζύμωτων σακχάρων, η οποία επιτυγχάνεται με διακοπή της αλκοολικής ζύμωσης.

Σε γενικές γραμμές, η διαδικασία οινοποίησης γλυκών οίνων είναι ίδια με την ερυθρή και τη λευκή οινοποίηση, μέχρι το στάδιο της διακοπής της ζύμωσης, η οποία γίνεται είτε από μόνη της, λόγω σχηματισμού υψηλής ποσότητας αλκοόλης (περιβάλλον ακατάλληλο για να δουλέψουν οι ζυμομύκητες), είτε με την εφαρμογή διαφόρων τεχνικών για τη διακοπή αυτής, όπως είναι η προσθήκη αλκοόλης.

Στην πρώτη περίπτωση προκύπτουν οίνοι φυσικώς γλυκοί και στη δεύτερη οίνοι γλυκοί φυσικοί. Υπάρχουν ωστόσο, διάφορες μέθοδοι, φυσικές, τεχνητές ή συνδυασμοί αυτών, με τις οποίες επιτυγχάνεται η συμπύκνωση των σακχάρων του σταφυλιού, πριν από τη διαδικασία οινοποίησης γλυκών οίνων. 

Μερικές από τις γνωστότερες είναι οι εξής:

• Η υπερωρίμαση του σταφυλιού πάνω στο αμπέλι (υπερώριμος τρύγος), που γίνεται κάτω από κατάλληλες κλιματικές συνθήκες και για ορισμένες ποικιλίες αμπέλου,

•Το λιάσιμο των σταφυλιών, μια τεχνική πολύ προσφιλής στην Ελλάδα, που χρησιμοποιείται, για παράδειγμα, στην παραγωγή των γλυκών κρασιών της Σάμου (ΠΟΠ Σάμος) και της Σαντορίνης – Vinsanto (ΠΟΠ Σαντορίνη),

• Η ευγενής σήψη (noble rot), διαδικασία κατά την οποία ο μύκητας Botrytis cinerea, κάτω από συγκεκριμένες κλιματικές συνθήκες (που συναντώνται εξαιρετικά σπάνια στην Ελλάδα), προσβάλλει τις ρώγες του σταφυλιού, συρρικνώνοντας και αφυδατώνοντάς τες, με αποτέλεσμα τη συμπύκνωση σακχάρων και οξέων και την παραγωγή πλούσιων και υπερσυμπυκνωμένων γλυκών κρασιών.

Η ΕΜΦΙΑΛΩΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ

Μετά από την ανάπαυση του κρασιού στη δεξαμενή ή την ενδεχόμενη ωρίμαση σε βαρέλι ακολουθεί η προετοιμασία για την εμφιάλωση του κρασιού. Η προετοιμασία αυτή σχετίζεται κυρίως με το πλήθος των αιωρούμενων σωματιδίων, που είναι πολύ φυσικό να περιέχονται στο κρασί (στερεά τμήματα του σταφυλιού, ζύμες, βακτήρια, κρύσταλλοι των τρυγικών αλάτων κ.ά.). Η παρουσία των περισσοτέρων από αυτά γίνεται αισθητή με τη μορφή θολώματος. Έτσι, πριν από την εμφιάλωση, το κρασί υποβάλλεται σε ορισμένες κατεργασίες, που σκοπό έχουν την απομάκρυνση των αιωρούμενων αυτών σωματιδίων.

Οι κυριότερες από αυτές τις κατεργασίες είναι οι εξής:

• Η σταθεροποίηση: είναι η διαδικασία απομάκρυνσης των κρυστάλλων του τρυγικού οξέος από το κρασί. Το τρυγικό οξύ είναι, μαζί με το μηλικό, το βασικό οξύ του σταφυλιού και του κρασιού. Ωστόσο, κρασιά με υψηλά επίπεδα τρυγικού οξέος μπορούν να εμφανίσουν κρυστάλλους, που αν και ακίνδυνοι, είναι αντιαισθητικοί. Η ψύξη του κρασιού σε χαμηλές θερμοκρασίες επιταχύνει τη δημιουργία αυτών των κρυστάλλων μέσα στη δεξαμενή και ελαττώνει τις πιθανότητες εμφάνισής τους στη φιάλη, μετά από την εμφιάλωση.

• Το φιλτράρισμα: είναι το πέρασμα του κρασιού από φίλτρο (ή φίλτρα), που το βοηθά να μείνει διαυγές στη φιάλη, αλλά και το σταθεροποιεί, αφαιρώντας σωματίδια, βακτήρια, ζυμομύκητες κ.λπ. Ωστόσο, αρκετοί οινοπαραγωγοί προτιμούν να εμφιαλώνουν τα κρασιά τους αφιλτράριστα (συνήθως τα κόκκινα), για να μην τα υποβάλουν στη συγκεκριμένη διαδικασία-καταπόνηση, που σίγουρα αφαιρεί ένα μέρος των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του κρασιού ή έστω μέρος της έντασης αυτών. Ακολουθεί η εμφιάλωση του κρασιού, μια σχετικά απλή, μηχανική διαδικασία.

Στις σύγχρονες γραμμές εμφιάλωσης υπάρχουν συνήθως τα εξής στοιχεία:

• αυτόματο πλυντήριο φιαλών,

• σύστημα γεμίσματος φιαλών με κρασί,

• πωματιστικό μηχάνημα,

• σύστημα ετικετοκόλλησης και

• σύστημα εγκιβωτισμού.

Μετά από την εμφιάλωση του κρασιού, το προϊόν έχει πάρει την τελική του μορφή. Μπορεί να βγει στην αγορά και να καταναλωθεί ή μπορεί να φυλαχτεί σε κελάρια για παλαίωση. 

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΡΑΣΙΩΝ

Όλα τα κρασιά, αλλά ακόμα περισσότερο αυτά που με την παλαίωση στη φιάλη βελτιώνονται, αποκτώντας αξιοζήλευτη προσωπικότητα, πρέπει να συντηρούνται σε χώρο με κατάλληλες συνθήκες συντήρησης κρασιών. Η δημιουργία τέτοιου χώρου, δηλαδή ενός κελαριού ή μιας κάβας, είναι σίγουρα μια απασχόληση που προσφέρει εξαιρετικές απολαύσεις. Σαφώς, όμως, απαιτεί προσοχή και φροντίδα (υπάρχουν βέβαια και τα ειδικά ψυγεία-συντηρητές κρασιών). Για να είναι αποτελεσματικός ένας τέτοιος χώρος, απαραίτητο είναι να δοθεί προσοχή στα εξής βασικά σημεία:

• Σταθερή θερμοκρασία περίπου 14°C. Το κρασί δεν αγαπά τις αλλαγές θερμοκρασίας, που προκαλούν διαδοχικά τη διαστολή και τη συστολή του στη φιάλη. Κάπως χαμηλότερη ή υψηλότερη θερμοκρασία της ιδανικής (κατώτερη πάντως των 18°C και σαφώς ανώτερη των 4°C) προκαλεί πολύ λιγότερα προβλήματα από τις αυξομειώσεις και δεν επηρεάζει δραματικά την ταχύτητα και την ποιότητα της διατήρησης ή της παλαίωσης του κρασιού (ωστόσο, οι υψηλές θερμοκρασίες συντήρησης οδηγούν σε κουρασμένα και πιο γρήγορα παλαιωμένα κρασιά).

• Οι φιάλες πρέπει να φυλάσσονται πλαγίως. Σε αυτή τη θέση (ύπτια) το κρασί έρχεται σε επαφή με το φυσικό φελλό, ο οποίος διατηρείται υγρός, δεν χάνει την ελαστικότητά του και έτσι δεν επιτρέπει την εισροή οξυγόνου στη φιάλη. Η φύλαξη πλαγίως δεν ισχύει για φιάλες κρασιού με συνθετικό ή βιδωτό πώμα.

• Σχετική υγρασία περίπου 70%. Με αυτόν τον τρόπο και το τμήμα του φελλού, που έρχεται σε επαφή με την εξωτερική ατμόσφαιρα, παραμένει υγρό, ο φελλός δεν στεγνώνει και αποφεύγεται η είσοδος μεγάλης ποσότητας αέρα, που θα προκαλέσει οξείδωση.

• Σκοτάδι. Οι φιάλες δεν πρέπει να βρίσκονται σε χώρο με έντονο φως, που επηρεάζει ή δημιουργεί χημικές διεργασίες στη φιάλη, παρόμοιες με αυτές των υψηλών θερμοκρασιών.

• Αερισμός, για την αποφυγή των άσχημων οσμών. Το κρασί είναι τρόφιμο που απορροφά εύκολα τις οσμές που το περιβάλλουν. Η εναλλαγή του αέρα βοηθά στην αποφυγή αυτών των προβλημάτων (εννοείται πως μέσα σε κάβα δεν πρέπει να υπάρχουν οσμές).